1. KHÁI NIỆM
Chậm phát triển tâm thần là một trạng thái phát triển bị ngừng trệ hay không đầy đủ của tâm thần, được đặc trưng chủ yếu bằng tật chứng về kỹ năng thể hiện trong thời kỳ phát triển, bao gồm các khả năng nhận thức, ngôn ngữ, vận động và các năng lực xã hội.
Một số trường hợp chậm phát triển tâm thần có thể tìm thấy nguyên nhân rõ ràng như bệnh Down, bệnh não bẩm sinh, các bệnh chuyển hóa,... Song đa số các trường hợp lại không tìm thấy nguyên nhân hoặc là không chắc chắn, nhất là trong trường hợp chậm phát triển tâm thần nhẹ.
2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG
Chậm phát triển tâm thần là một trạng thái chậm hoặc không phát triển về tâm thần bẩm sinh hoặc mắc phải khi hệ thần kinh trung ương chưa hoàn chỉnh về cấu trúc. Đặc điểm chung của chậm phát triển tâm thần là toàn bộ sự phát triển của tâm thần nói chung đều bị ảnh hưởng nhưng nổi bật lên là hoạt động trí tuệ bị trì trệ, kém hoặc không phát triển. Chậm phát triển tâm thần nói chung là một trạng thái bệnh lý khá ổn định, hậu quả của nhiều quá trình bệnh lý khác nhau nhưng nhìn chung không mang tính chất tiến triển.
Đa số các trường hợp, chậm phát triển tâm thần biểu hiện rất sớm, nhất là ở các mức độ nặng. Việc nhận biết các biểu hiện lâm sàng sớm là rất quan trọng để giúp cho chẩn đoán và xử trí kịp thời. Nguyên tắc chính của việc chẩn đoán sớm là trẻ chậm phát triển tâm thần trong mọi lĩnh vực hoạt động tâm thần kể từ khi sinh ra. Thường gặp trẻ phát chậm nhiều hơn về ngôn ngữ, sự thích thú quan tâm với các kích thích của môi trường, khả năng tập trung chú ý, tốc độ phản ứng,… so với phát triển về vận động.
Nói chung, trẻ chậm phát triển tâm thần có thể có biểu hiện lâm sàng rõ rệt hay kín đáo ngay từ khi mới sinh. Song cũng có nhiều trường hợp, trẻ phát triển bình thường tới một độ tuổi nào đó, thường trước ba tuổi, rồi mới xuất hiện chậm phát triển tâm thần dần dần. Ngược lại, một số trẻ có biểu hiện chậm phát triển về tâm vận động cũng như các mặt hoạt động tâm thần khác, đến một độ tuổi nào đó, cũng thường trước ba tuổi, lại phát triển tâm thần nhanh hơn, đuổi kịp những trẻ khác cùng lứa tuổi. Do vậy, cần phải khám, theo dõi cẩn thận sự phát triển của trẻ thì mới có kết luận chính xác và xử trí kịp thời.
Tuổi mẫu giáo và nhất là tuổi đi học, chậm phát triển tâm thần thường dễ bộc lộ bởi sự yếu kém trong các mặt hoạt động tâm thần. Những nét lâm sàng chính được trình bày trong chẩn đoán phân loại các mức độ.
3. CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán xác định dựa vào hai tiêu chuẩn chính là lâm sàng và trắc nghiệm tâm lý. Về lâm sàng, chậm phát triển tâm thần so với mức bình thường thể hiện trên toàn bộ các mặt hoạt động tâm thần như cảm xúc, tư duy, vận động, chú ý, trí nhớ và chủ yếu là trí tuệ. Trạng thái bệnh lý này mang tính chất bẩm sinh hoặc mắc phải chủ yếu trong ba năm đầu. Chẩn đoán mức độ tùy thuộc vào bệnh cảnh lâm sàng cụ thể. Tiêu chuẩn này được xem là quan trọng nhất.
Về trắc nghiệm tâm lý, các tác giả đưa ra nhiều trắc nghiệm tâm lý đánh giá trí tuệ khác nhau. Kết quả trắc nghiệm được tính bằng chỉ số IQ, gọi là thương số trí tuệ. Tiêu chuẩn này không mang tính chất quyết định mà chỉ có giá trị tham khảo.
4. ĐIỀU TRỊ VÀ DỰ PHÒNG
Việc điều trị các cá nhân chậm phát triển tâm thần là dựa trên đánh giá nhu cầu xã hội, giáo dục, tâm thần, và môi trường. Chậm phát triển tâm thần có liên quan với một loạt các rối loạn tâm thần kết hợp thường đòi hỏi điều trị chuyên biệt và hỗ trợ tâm lý xã hội. Lý tưởng nhất là giải quyết các điều kiện có thể dẫn đến chậm phát triển tâm thần bao gồm dự phòng cấp 1, cấp 2 và cấp 3. ------------------------------------------------------------------------------------------------ PHÒNG KHÁM MINH TÂM
✅ Địa chỉ Phòng khám Minh Tâm: NV3A khu nhà ở thấp tầng Licogi 13 – số 164 Khuất Duy Tiến, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội (ngang cột 202 đường vành đai 3 - gần ngã tư Khuất Duy Tiến - Lê Văn Lương)
✅ Hotline: 0904.113.629 - 0965.008.669
✅ Fanpage: https:/www.facebook.com/pkbsminhtam
✅ Youtube: Phòng khám TS.BS Dương Minh Tâm
✅ Email: lienhe.pkminhtam@gmail.com ⏰Lịch khám bệnh trực tiếp từ bác sĩ và phòng khám Minh Tâm:
+ Thứ Hai đến thứ Sáu: 17-19h
+ Thứ Bảy: Phòng khám nghỉ
+ Chủ nhật: sáng 8-11h; chiều 15-18h
--- TÂM TRÍ KHỎE - SỐNG AN VUI ---
#pkbsminhtam #phongkhamminhtam
